Al meer dan 20 jaar het toefje. .....
In de voedingsmiddelenindustrie zijn diverse wetten en normen ontwikkeld om de voedselveiligheid te borgen. Hieronder wordt in het kort een overzicht gegeven van de meest relevante eisen en normen.
Op Europees niveau is sinds januari 2005 een Europese verordening (178/2002) van kracht over de traceerbaarheid van voedingsmiddelen (General Food Law/ Algemene Levensmiddelen Verordening). Deze wet bepaalt dat elke producent van voedingsmiddelen in staat moet zijn de herkomst van grondstoffen en de bestemming van ingrediënten, halffabricaten of eindproducten aan te geven. Calamiteiten kunnen op deze manier snel worden teruggeleid naar de oorzaak.
Daarnaast zijn de volgende Europese hygiëneverordeningen van kracht:
Algemeen verplicht de hygiëneverordening elk bedrijf dat voedingsmiddelen bereidt, verwerkt, behandelt,
verpakt,
vervoert, distribueert of verhandelt om zijn werkwijze zodanig in te richten dat zij op een systematische
manier de veiligheid
van haar producten waarborgt.
Dit houdt in dat elk bedrijf verplicht is een bewakingssysteem te hebben, waarmee het hele productieproces
gecontroleerd wordt.
Dit bewakingssysteem, oftewel voedselveiligheidssysteem, moet gebaseerd zijn op HACCP, het Hazard Analysis
and
Critical Control Point System.
Bij HACCP-systemen wordt systematisch gezocht naar de kritische (kritieke) punten die de voedselveiligheid
van het eindproduct
kunnen beïnvloeden.
Een hulpmiddel bij het voldoen aan de gestelde wettelijke voorschriften is het werken volgens een hygiënecode. Deze hygiënecodes zijn de vertaling van de wettelijke voorschriften voor een specifieke branche. Er zijn onder andere hygiënecodes voor bedrijven in de branches AGF, transporteurs en bakkerijen.
GlobalGAP staat voor:
Global Good Agricultural Practice. Dit zijn de eisen die wereldwijd aan boeren en tuinders worden gesteld
aangaande voedselveiligheid,
duurzaamheid en kwaliteit.
Door het Centraal College
van Deskundigen HACCP zijn normen opgesteld om een voedselveiligheidssysteem in te voeren. Deze normen zijn
vastgelegd in de
norm “Eisen voor een op HACCP gebaseerd voedselveiligheidssysteem”.
De HACCP-norm geeft een handleiding voor het uitvoeren van een gevareninventarisatie en risicoanalyse en de
beheersing
van de daaruit voortkomende gevaren.
De HACCP-norm en het betreffende certificaat zijn voornamelijk een Nederlandse aangelegenheid.
In 1998 besloten de
Britse retailers verenigd in de British Retail Consortium (BRC) de handen ineen te slaan om vanuit alle
individuele initiatieven een
gezamenlijke standaard voor de hele sector te ontwikkelen. Op die manier ontstond de BRC Global Standard
Food.
Deze norm beschrijft de hygiëne- en voedselveiligheidseisen voor voedingsmiddelenbedrijven, die direct
leveren aan de retailsector.
Hiernaast zijn er ook normen opgesteld voor de verpakkingsindustrie (The BRC/IoP Global Standard Food
Packaging and
Other Packaging Materials) en de logistieke sector (BRC Global Standard Storage and Distribution).
De International Food Standard
(IFS) is de Duits / Franse retail tegenhanger van de Engelse BRC standaard. In 2002 is deze norm uitgewerkt
door Duitse retailers verenigd
in de HDE (Hauptverband des Deutschen Einzelhandels). In 2003 hebben zich ook de Franse retailers en
grootwinkelbedrijven van de
FCD (Fédération des entreprises du Commerce et de la Distribution) aangesloten bij IFS.
ISO staat voor
International Organisation for Standardisation en is samengesteld uit afgevaardigden van overheden en
bedrijven over de hele wereld.
De internationale normen van de ISO beschrijven welke elementen deel zouden moeten uitmaken van
kwaliteitssystemen.
Hoe een specifieke organisatie deze elementen kan implementeren, is daarin echter niet vastgelegd.
Een organisatie dient zelf de vertaalslag van de standaard naar zijn organisatie te maken, omdat iedere
organisatie uniek is.
De bekendste ISO-norm is de ISO 9001:2008. Deze norm is geen specifieke branchenorm. De ISO 9001:2008 norm
is gericht op de beheersing van
de klanttevredenheid en het continue verbeteren van een organisatie.
Producenten, leveranciers en retailers in de voedingsmiddelenindustrie zijn de laatste jaren bedolven onder
de normen en eisen voor
certificatie, zowel nationaal als internationaal. Naar aanleiding hiervan heeft de ISO in 2002 besloten een
norm (ISO 22000) op te stellen
voor het managen van voedselveiligheid die is gericht op de gehele voedselketen. Ook toeleveranciers van
productie- of handelsbedrijven
kunnen zich tegen deze norm laten toetsen en certificeren.
Er waren echter nog een aantal bezwaren, vanuit met name de retaillers, dat de norm niet specifiek genoeg
zou zijn en geen
basisvoorwaarden stelde. Vanuit de Stichting Certificatie Voedselveiligheid (ook de uitgever van
deHACCP-norm) is een schema
opgesteld die de ISO 22000 en een basisvoorwaardenpakket omvat en zo voldoet aan de eisen van de retailers,
deze norm wordt de
FSSC 22000 norm genoemd.
Diervoeders vormen een
belangrijke schakel in de voedselproductieketen. Ze hebben directe invloed op de kwaliteit en veiligheid van
voedingsmiddelen van
dierlijke oorsprong. Bedrijven uit de diervoedersector kunnen over gaan tot de Good Manufacturing Practice.
Door deze regeling, beter bekend als de GMP-regeling, kunnen bedrijven aantonen dat diervoeders en
ingrediënten voor diervoeders
voldoen aan de wettelijke voorschriften en aan bovenwettelijke eisen, overeengekomen met ketenpartijen. Het
GMP-certificatieschema
wordt door het Productschap Diervoeder (PDV) beheerd.
De hygiënecode is een norm ontwikkeld om als voedingsmiddelenbedrijf aan de wettelijke eisen te voldoen. Alle
andere normen verwachten
van de organisatie een gedegen kwaliteitshandboek waarin de beheersing van de voedselveiligheid beschreven
staat.
Alle voedselveiligheidsnormen stellen het uitvoeren van een gevareninventarisatie en een risicoanalyse als
voorwaarde
(een risicoanalyse volgens HACCP). De kritische voedselveiligheid punten (CCP’s) in het productieproces
dienen daarna aantoonbaar geborgd
te worden.
De BRC en IFS specificeren daarnaast meer normen op het gebied van hygiëne en bouwtechnische aspecten dan de
HACCP-norm.
De HACCP-norm gaat uit van een eigen evaluatie.
ARVO Food Consultancy kan levensmiddelenbedrijven uitstekend begeleiden bij het opzetten,
implementeren en onderhouden
van een voedselveiligheidssysteem gebaseerd op één of meerdere van de bovenstaande normen.
Ook kunnen wij levensmiddelenbedrijven adviseren bij de keuze welke norm voor hen strategisch van belang is.